zwani arianami, w XVII wieku socynianami, zwolennicy antytrynitaryzmu, którzy wyodrębnili się w latach 1562-65 jako tzw. zbór mniejszy (Ecclesia minor) z polskiego Ko¶cioła ewangelicko-reformowanego, odegrali wybitn± rolę w sporach teologicznych XVI-XVII wieku (Sz. Budny, F. Socyn), rozwoju szkolnictwa (Pińczów, Akademia Rakowska) oraz nauki i literatury polskiej; obowi±zywał ich zakaz sprawowania urzędów, służby wojskowej, posiadania maj±tków ziemskich korzystaj±cych z pańszczyzny; bezwzględnie zwalczani przez działaczy kontrreformacji, oskarżani o sprzyjanie Szwedom w okresie potopu, 1658 dekretem sejmu zobowi±zani do przej¶cia na katolicyzm lub opuszczenia kraju; emigrowali głównie do Holandii i Siedmiogrodu; ich dorobek teologiczny przetrwał w Ko¶ciołach unitariańskich; główni przedstawiciele: M. Czechowic, Piotr z Goni±dza, Grzegorz Paweł z Brzezin, póĽniej prócz Budnego i Socyna J. Crell, A. Wiszowaty.