Polskie zamki
Aktualizacja 2024-03-18
Użytkownik:

Hasło:

Loguj automatycznie

Załóż konto
blank
blank

Zamek w Rzeszowie

  

Legendy
Wzmianki
blankWycieczki (Musisz być zalogowany/a)blanktlo


pLokalizacja zamku na mapie Polskiierwsza wzmianka o Rzeszowie pochodzi z akt królewskich dotyczących nadania osady przez Kazimierza Wielkiego Janowi Pakosławicowi. Jego potomkowie od nazwy miasta przyjęli nazwisko Rzeszowskich. Prawdopodobnie istniał w tamtych czasach w obrębie miejskich obwarowań zameczek będący rodową siedzibą Rzeszowskich.
W roku 1458 Rzeszów został spustoszony podczas najazdu Włochów, a niedługo potem Tatarów, którzy osadę spalili. Po wygaśnięciu rodu Rzeszowskich wdowa po ostatnim ich przedstawicielu wyszła za mąż za Mikołaja Spytka Lizęgę. To on w początku XVII wieku rozpoczął budowę zamku, który miał stać się silną warownią mogącą stawić czoło najazdom jakich Rzeszów już niejednokrotnie doświadczył. Budowa zamku trwała prawdopodobnie do około 1620 roku, a niedługo potem, w 1624 roku, dzięki fortyfikacjom Rzeszów odparł atak Tatarów. Dokumenty wymieniają trzy bramy 
Zamek w Rzeszowie
fot. ZeroJeden, VIII 2005
w obwarowaniach miasta - Wodną od strony wschodniej, Dębową przy samym zamku od południa i Murowaną od północy, było też kilka baszt, z których, można było umocnienia flankować ogniem.
Mikołaj Lizęga także nie pozostawił męskiego potomka. Zamek i miasto drogą mariaży i dziedziczenia przeszły kolejno w ręce Ostrogskich a następnie Lubomirskich. Przedstawiciel tego ostatniego rodu, Jerzy Sebastian, przebudował w II połowie XVII wieku zamek i otoczył go kamiennymi fortyfikacjami bastionowymi, które mogły oprzeć się nawet silnej armii. Zamek zgodnie z założeniami stał się jedną z potężniejszych polskich twierdz.
W czasie potopu szwedzkiego, po opuszczeniu kraju przez prawowitego króla Jana Kazimierza, wierne mu wojska miały w swych rękach cztery potężne twierdze: Jasną Górę, Lwów, Łańcut oraz Rzeszów. Właśnie twierdza rzeszowska była jednym z ośrodków kierowania mobilizacją narodu przeciwko szwedzkiemu najeźdźcy. Marszałek Wielki Koronny Hieronim Sebastian Lubomirski z zamku rzeszowskiego kierował powoływaniem i organizacją pospolitego ruszenia. Były to 
Zamek w Rzeszowie
Fazy rozwojowe zamku: A - dwór Ligęzy, B - zamek Ligęzy, C - zamek Lubomirskich [źródło]
najważniejsze chwile w historii tej fortecy.
Po wojennej zawierusze, w końcu XVII wieku, Lubomirski polecił architektowi Tylmanowi z Gameren wznieść poza fosą pałacyk, który zachował się do dziś. Twierdza straciła znaczenie militarne, stała się magnacką rezydencją, którą otoczono wspaniałymi ogrodami, a na wyspie założono zwierzyniec. W okresie zaborów zamek przejęły władze austriackie i urządziły w nim sąd, a część pomieszczeń przeznaczyły na więzienie.
Zamek zaczął niszczeć i w ciągu XIX wieku z powodu znacznych zniszczeń część budynków zamkowych rozebrano. W latach 1903-1906 wzniesiono czworobok budynków administracyjnych z dziedzińcem pośrodku. Kamienne bastiony oparły się zniszczeniom i rozbiórce. Do dziś zachował się tylko jeden rysunek na mapie topograficznej z 1762 roku przedstawiający ówczesną siedzibę Lubomirskich.
Rzeszowski zamek nie został dotychczas dokładnie przebadany przez naukowców i nie posiada dokumentacji swego rozwoju. Obecnie mieści się w nim Sąd Wojewódzki.
Zamek w Rzeszowie - Fazy rozwojowe zamku: A - dwór Ligęzy, B - zamek Ligęzy, C - zamek Lubomirskich  [<a href=/bibl_ksiazka.php?idksiazki=326&wielkosc_okna=d onclick='ksiazka(326);return false;'>źródło</a>]  <!--[<a href='37' title='Zamek w Rzeszowie - 37' alt='Zamek w Rzeszowie - 37' target=_blank>źródło</a>]--> Zamek w Rzeszowie - Zamek w Rzeszowie na zdjęciu z lat 30. XX wieku Zamek w Rzeszowie - Zamek rzeszowski w 1906 roku Zamek w Rzeszowie - Zamek na pocztówce z okresu międzywojennego Zamek w Rzeszowie - Zamek w Rzeszowie na krótko przed rozbiórką, zdjęcie z 1902 roku Zamek w Rzeszowie - Zamek w Rzeszowie przed rozbiórką, zdjęcie sprzed 1906 roku Zamek w Rzeszowie - fot. ZeroJeden, VIII 2005 Zamek w Rzeszowie - Zamek w Rzeszowie na fotografii Józefa Zajączkowskiego z 1900 roku Zamek w Rzeszowie - Zamek w Rzeszowie na fotografii Józefa Zajączkowskiego z 1900 roku Zamek w Rzeszowie - fot. ZeroJeden, V 2000 Zamek w Rzeszowie - fot. ZeroJeden, V 2000 Zamek w Rzeszowie - fot. ZeroJeden, VIII 2005 Zamek w Rzeszowie - fot. ZeroJeden, VIII 2005 Zamek w Rzeszowie - fot. ZeroJeden, VIII 2005 Zamek w Rzeszowie - Fragment mapy topograficznej N.Wiedemana z 1762 roku








Serwis wykorzystuje technologi? cookie w celu uprzyjemnienia u?ytkowania.